Frá árinu 2016 hafa upprunaábyrgðir fylgt heildsöluraforku Landsvirkjunar og skilaði það sér til viðskiptavina Orkusölunnar sem fengu upprunaábyrgðir gjaldfrjálst með raforkukaupum sínum. Fyrirkomulag upprunaábyrgða breyttist svo aftur í byrjun ársins 2023 er Landsvirkjun ákvað að skilgreina upprunaábyrgðir sem sérstaka söluvöru og afhenda ekki með sinni heildsölu, heldur selja á opnum markaði. 

Uppruni raforku Orkusölunnar árið 2023 er 100% endurnýjanleg hjá þeim viðskiptavinum sem kaupa upprunaábyrgðir.  Uppruni raforku þeirra viðskiptavina sem ekki kaupa upprunaábyrgðir, má sjá hér að neðan í staðlaðri yfirlýsingu Orkustofnunar.

Birt samkvæmt staðlaðri yfirlýsingu Orkustofnunar.

Upprunaábyrgðir eru staðfesting á að ákveðið magn rafmagns hafi verið framleitt með 100 % endurnýjanlegum orkugjöfum. Hægt er að hugsa afurð endurnýjanlegra orkugjafa sem tvær aðskildar vörur. Annars vegar sú raforka sem framleidd er og hins vegar þær upprunaábyrgðir sem verða til við framleiðsluna.  Með kaupum á upprunaábyrgðum sem oft eru kallaðar græn skírteini fá raforkunotendur staðfestingu á því að rafmagnið sem þeir nota er framleitt með 100 % endurnýjanlegum orkugjöfum.

Það er enginn skyldugur til að kaupa upprunaábyrgðir en þær eru nauðsynlegar fyrir þá aðila sem markaðssetja sig sem notendur endurnýjanlegrar orku. Fyrirtæki sem kaupa upprunaábyrgðir nota einnig lægri losunarstuðla í sitt kolefnisbókhald þegar kolefnisspor vegna raforkunotkunar er reiknað.  

Án upprunaábyrgða telst rafmagnið vera úr sameiginlegum orkupotti Evrópu þar sem ólíkir orkugjafar eru notaðir til þess að framleiða rafmagn. Losunarstuðull fyrir þá samsetningu má finna í staðlaðri yfirlýsingu á vef Orkustofnunar ár hvert. 

Orkusalan hvetur viðskiptavini sína til þess að taka upplýsta ákvörðun þegar kemur að kaupum á upprunaábyrgðum. Í langflestum tilvikum eru það fyrirtæki sem kaupa upprunaábyrgðir og geta verið ýmsar ástæður fyrir því. Meðal annars;

Lægri losunarstuðlar í kolefnisbókhaldi

Einstaklingar sem vilja styðja kerfi upprunaábyrgða og þar með framleiðslu á grænni orku geta keypt upprunaábyrgðir fyrir alla sína rafmagnsnotkun. Við hvetjum einstaklinga til að kynna sér orkuleiðina GrænOrka.

Þarf ég eða mitt fyrirtæki að kaupa upprunaábyrgð?

Ísland á aðild að Evrópska efnahagssvæðinu (EES) sem felur í sér ákveðnar skuldbindingar, m.a. innleiðingu á regluverki frá Evrópu. Íslenska ríkinu er skylt að gefa raforkusölum hérlendis kost á að fá útgefnar upprunaábyrgðir og taka þátt í viðskiptum með þær. Þátttaka orkufyrirtækja og orkunotenda í kerfi með upprunaábyrgðir er þó valfrjáls. 

Neytendur gera sífellt auknar kröfur um umhverfisvænni framleiðslu. Þátttaka í kerfinu tryggir íslenskum raforkukaupendum aðgang að markaði með græna vöru og þjónustu. Kerfið gerir einnig íslenska raforkuvinnslu samkeppnishæfari með því að auka virði endurnýjanlegrar orku. 

Afhverju er Ísland með í upprunaábyrgðarkerfinu?

Upprunaábyrgðir